Juno Jüpiter'de! NASA Jüpiter'e Juno İle Gitti, İşte Tüm Detaylar

Bundan tam 5 yıl önce 2011 yılında  Atlas 551 roketi ile fırlatılan Juno uzay aracı ile Juno görevi başlamış oldu. Hedefinden hiç şaşmayan Juno, Jüpiter’e kilitlendi ve kısa süre önce dev gezegenin yörüngesine başarılı bir şekilde oturdu. Basketbol sahası büyüklüğündeki Juno’nun maliyeti aşağı yukarı 1.1 Milyar dolar civarındaydı. Eğer ters bir şeyler olsaydı NASA’nın itibarı zedelenebilirdi. Ama hey! Bunların hiç biri olmadı.

Success! Engine burn complete. #Juno is now orbiting #Jupiter, poised to unlock the planet's secrets. https://t.co/YFsOJ9YYb5

— NASA (@NASA) July 5, 2016

Ulusal Havacılık Ve Uzay Dairesi (NASA), Juno’nun 5 Temmuz sabahı 06.53 itibariyle Jüpiter’in yörüngesine başarılı bir şekilde oturduğunu bizlere açıkladı. Saat 06.18’de Juno, Jüpiter’in kütle çekim kuvvetine yakalanmak için  ana roket motorları yakmaya başladı. 35 dakikalık bu yanma sonucunda başarılı bir şekilde yörüngeye girildi. Bu an ”Jüpiter’e Hoşgeldiniz” sözleri ile görev kontrolde büyük bir sevince neden.

Juno aslında bir rekortmen. Zira kendisi insan yapımı en hızlı araç olma unvanını elinde bulunduruyor. Juno görevi boyunca her zaman hızlanmaya devam etti ve Jüpiter’in inanılmaz yer çekimiyle daha da hızlandı. Yörüngeye girme işleminden hemen önce Juno’nun hızı, kayıtlara saatte 266.000 kilometre olarak geçildi. Yörüngeye girme işleminde bu hızda saatte 2000km/s’ten daha yavaşa düşürüldü. 1.6 tonluk bir uzay aracı olan Juno’nun bu ulaştığı hız ses hızından tam 215 kat daha fazla.

Juno, Dünya’dan İki Kere Geçti

5 yıllık uzun yolculuk bildiğiniz gibi oldukça uzun bir mesafeye tekabül ediyor. Sadece Jüpiter’e doğrudan gitmek bile çok uzun bir mesafe. Kaldı ki bu yolu Juno ile beraber götürecek bir roketimiz bulunmuyor. Juno’yu uzaya çıkaran Atlas 551(2011) bu kadar güçlü değildi. Peki Juno nasıl Jüpiter’e gitti? Nasıl oldu da hızlandı? Cevabı basit Dünya’yı mancınık olarak kullanarak.  Juno fırlatıldıktan bir süre sonra(2013) Dünya ile tekrar buluştu ve Dünya’nın yer çekiminden faydalanarak hızını arttırdı ve  Jüpiter’e doğru uzanan yolculuğuna başladı. Bu olayın haritası hemen üstte, videosu hemen şu altta;

Juno’nun Yörüngeleri

Yörüngeye giriş ile 20 aylık göreve başlandı. Bu zaman süreci içinde Juno tam 32 kez Jüpiter’in etrafında tur atacak ve bunların hepsi farklı yörüngeler. Bu 32 yörüngenin ilk ikisi (ilk başladı bile) 57 gün sürecek. Sonrasında ise 19 Ekim’de motorlarını tekrar ateşleyecek olan Juno,  22 dakikalık bir manevrayla yörüngesini değiştirecek ve 14 günlük turlarına başlayacak.

Ancak bildirmek isteriz ki NASA, resmi Jüpiter görevine tam anlamıyla ikinci motor yanışından yani yeni yörüngelere geçişten sonra başlayacak ve uzay aracının üstündeki dokuz adet bilimsel araç kullanılmaya başlanacak. Yeni 14 günlük yörüngeler ile birlikte Juno, zaman zaman Jüpiter’e 5000km kadar yaklaşacak. Bu yaklaşmalar muhtemelen kutuplarda meydana gelecek. Bu yaklaşmaların sonucunda sonra ciddi uzaklaşmalarda olacak. Öyle ki Juno zaman zaman Jüpiter’in kendi Europa, Callisto, Io gibi uydularından daha uzak konumlarda yüzüyor olacak.

Juno, Jüpiter’in Nelerini Yağmalayacak?

Juno, Jüpiter’den fiziksel şeylerden çok teknik verileri yağmalayacak yani bilgiler. Yukarıda da dediğimiz gibi Juno üzerinde bulunan dokuz bilimsel araçlar hemen açılmayacak. Bunların bir çoğu Eylül’de işlem görecek. Belki bazıları Ağustos ayında işleme başlayabilir. Juno üzerinde bulunan çeşitli ölçüm araçları Jüpiter’in kütle çekimini, manyetik alanını, atmosferini, belki yer yüzünü, gezegenin nasıl oluştuğunu ve daha bir çok soru işaretlerini inceleyecek ve Güneş Sistemimizi anlamlandıracak.
Görsel keşifler ise Juno üzerinde buluna JunoCam isimli özel bir kamera ile sağlanacak. Malin Space Science Systems’ın Juno için özel olarak tasarladığı bu kamera 1600×1200 piksel çözünürlüklü fotoğraflar yakalayacak. Elde dilen fotoğrafların değeri ise paha biçilemez olacak.

Bildiğiniz gibi Juno görevi ilk Jüpiter görevi değil. Galileo uzay aracıda çok önceleri Jüpiter’in yörüngesinde gözlemler yapmıştı ve görevi sonrasında kendisini Jüpiter’in yok edici atmosferine bırakmıştı. Güneş’in ardından sistemimizdeki ilk gezegen olduğu tahmin edilen Jüpiter, bu bağlamda Güneş Sistemimiz adına kilit bir konuma sahip. Eğer Jüpiter’de su ve kayalık bir çekirdek bulunursa hem kendisi hemde diğer gezegenler için önemli verilere ulaşılmış olacak. Hatta Jüpiter’de beklenenden çok su bulunursa bu durumu onu Güneş Sistemimiz dışındaki soğuk bir alanda oluştuğuna işaret edecek ve sonrasında Güneş’in yörüngesine yakalandığını gösterecek. ”Stereotli gezegen” hakkında heyecanlanmamak elde değil.

32 Tur ve Juno’nun İntiharı 

Juno, 20 Şubat 2018’de tüm yörünge uçuşlarını tamamladıktan sonra 18 Ekim 1989’da fırlatılan ve Jüpiter’e ilk yolculuğu yapan Galileo uzay aracı gibi Jüpiter’in atmosferine doğru bir intihar dalışı gerçekleştirecek. Bu Juno için dramatik bir son olacak ayrıca Juno’nun içinde lego insanlarda var. Roma tanrısı Jüpiter, Juno ve gezegeni keşfeden Galileo Galilei’nin legoları da intihar etmiş olacak.