Türkiye’nin karakteri nedir? Kültürümüz bizleri ne derecede etkiliyor? Teknolojide neden ağırdan alıyoruz? Sorular ve sorular… Bunun gibi peşi sıra soruları dizebilirdim ama önemli olan bunlara vereceğimiz cevaplar. Şimdi kültür ile teknoloji arasında bir bağ kuramıyorsunuz ancak yazının sonunda aslında birbirlerinin içine geçmiş olduklarını anlayacaksınız. Başlayalım değil mi?
Öncelikle kültürün ne olduğunu çok kısa bir değinelim. Bir ülkenin veya bir milletin kültürü kısaca ortak akıldır. Ortak akıl nedir? Ortak akıl annenizin siz hastalanınca size nane limon kaynatmasıdır. Yani kültür, biz daha doğmadan yüzlerce, binlerce yıl önce yapılan işe yarar, yararlı şeylerdir. Tıp ki nene limon örneği gibi. Kültürü teknoloji ile ilişkilendirmeden yapılan bir araştırmaya değinmek istiyorum.
Hollandalı sosyal psikolog Geert Hofstede’in yaptığı bir araştırmada toplumların kültürlerini dört temel konu etrafında inceliyor. Bunlar sırasıyla; Güç mesafesi, kendine güven, bireysellik ve belirsizliğe verilen tepkidir. Sonuçlara geçmeden önce şunu da belirtmek gerekir; Yanlış veya doğru kültür yoktur. Kültürler eşsizdir ve oluşumu farklıdır ve bu yüzden diğer kültürler ile karşılaştırmak çok doğru olmaz ancak ‘’eksiklikler’’ değerlendirilebilir.
Geert Hofstede’in araştırmasına göre Türkiye, güç mesafesi yüksek bir toplumdur. Güç mesafesi, bireyin kendinden statü olarak üstün birine verdiği tepkiyi gösterir. Basit bir örnek ile bunu açıklayayım. Toplumumuzda ailedeki lider Baba’dır ve o ne derse o dur. Saygı gösterilir ve söylediklerine uyulur ve pek sorgulanmaz. Bu durum iş yerlerimizde de öyledir. Kısaca ülkemizdeki insanlarımız kendilerini ifade edemezler.
Bir diğer madde ise kendine güven yani rekabet olgusu. Araştırmaya göre Türkiye, bireyin kendine güven anlamında düşük performans gösteren bir ülkedir. Kendine güvenin düşük olduğu toplumlarda kişi için en önemli şey, ilişkilerdir. Kendine güveni yüksek toplumlarda ise birey, rekabetçi, hırslı ve farklı olmak için çabalar.
Üçüncü madde olan bireysellik konusunda ise ülkemiz yine düşük seviyedir ve tam tersi olarak kendini Toplumsal bir millet olarak görür. Yani bizler kendimizden önce başkalarını, ailemizi veya gruplarımızı düşünürüz ve onların çıkarlarını kendimizden öne konumlandırırız yani kısaca bu toplumlarda ‘’Biz Kültürü’’ hakimdir. Bu yüzden bankamatikte para çekerken etrafımızı insanlar çevreler ve yalnız kalmayız. Bu durum bireysel toplumlarda bankamatikte tek sıra kuyruk olarak gözlemlenir.
Son madde olan Belirsizliklere verilen cevaplara geldiğimizde ise ülkemizin kesinlikle belirsizliğe tahammülü olmadığını görürüz. Yani kültürümüz bizlere bilinmeyenden korkmayı ve tedirgin olmamızı söyler. Belirsizliğe tahammülü olmayan toplumlarda insanlar kuralların kesin ve belirgin olmasını ister ve risk almayı istemezler. Ancak son yıllara baktığımızda ülkemizin belirsizliğe tahammül seviyesini biraz daha yukarıya çıkardığını görmekte mümkündür.
Şimdi gelin bunu kısaca teknoloji ile bağdaştıralım. Şimdi olması gerekenden başlayalım ve eksiklerimizi güzelce görelim. Teknolojide ilerlemek için her bireyin fikirleri önemli ve değerlidir, birey fikirleri için çalışmalı, rekabet göstermeli ve biraz aç gözlü olmalıdır. En önemlisi ise girişimci ruhlu yani risk alabilmelidir. Bu saydıklarım maalesef ülkemizde doygun değildir.
Teknolojide ilerleyebilmek için kültürümüzün yanlış olduğunu söylemiyorum ama ilerleyebilmek için biraz kurallarımızı esnetmeliyiz. Teknolojide ilerlemek şirketi kurup yatırımı kapmakla olmaz, ilerlemek ve adımı atmak daha ailenin içinde başlar. Çocuk, özgür olmalı ve fikirlerini gerçekleştirmelidir. Eğer bu temeli atarsak zaten bina yavaş yavaş olacaktır. Yazımızın sonuna geldik, biraz düşündüğünüzde ve bağlantıları yakaladığınızda kültürün teknolojide ki etkisini göreceksiniz. Bir sonraki yazımızda görüşmek üzere.
Ayrıca bakınız; Geert Hofstede Türkiye Analizi, Geert Hofstede Web sayfası, Geert Hofstede ”Kültürler ve Organizasyonlar”
0 Yorum