Çok Gezen mi Bilir? Çok Okuyan mı?

Başlığı okuyup geldiyseniz vallahi tebrik ederim. Ben hayatımda hiç bu kadar sıkıcı gözüken bir başlığa imza atmamıştım. Velev ki benim yazdığımı fark ettiyseniz içerik, sıkıcı olmaktan bir hayli uzak olacak. Daha doğrusu ben öyle umut ediyorum diyebilirim. Şimdi bu başlığa, şöyle kallavi bir giriş yapardım aslında. “Günümüzün globalleşen dünyasında sürekli tartışmaya açık olan bu meselede…” diye yardırıp giderdim. Ama sıkılırsınız biliyorum. Ayrıca cevapla hemen spoiler vereyim ki moraliniz iyice bozulsun. Cevap: İkisi de değil. Haydaaa. Başlık neden böyle o zaman? Tabular arkadaşlar, tabular… Bu siteyi açarken tüm bilindik tabuları yıkacağız demiştik. Sıra geldi önemli bir noktaya. Ne çok gezen nede çok okuyan, bilir. Ama biri vardır ki, birçok ortamda eline su bile dökemezsiniz. O kim mi? “İnternette çok takılan.” Kitap ve seyahat severler sayfayı kapatmak üzere. Hatta bu cümleyi falan şuan okuyamıyor olabilirler. Ama üzülmesinler. Benimde çok ciddi sebeplerim var. Ayrıca bana da hemen kırılmasınlar, sonuçta hepimiz bir fidanın güller açan dalıyız.

Çok Gezen İnsan

Seyahat etmek, yeni yerler görmek, gidip tarihi koklamak, mekanlar hakkında bilgi edinmek… Bunlar çok güzel şeyler. Bilgi haznenizi ve genel kültür seviyenizi arttırabilir. Çok gezen insan maceracı ruhludur, bitmek bilmeyen bir öğrenme hırsına sahiptir. Ama hocam gel gelelim ki çok gezmek, birçok alanda bizleri yüksek medeniyetler seviyesine çıkarsaydı, Samanyolu TV‘deki Maceracı abimiz şuan Stephen Hawking ile kara delik çarpıştırıyor olurdu. Bir yerin tarihçesi hakkında bilgi edinmek istiyorsan, yeni kültürleri canlı canlı görmek istiyorsan tamam güzel bir seçim ama dahası çok nadir. Yok demiyorum, nadir. Seyahat falan zaman ve para isteyen şeyler. Bunlar herkesin harcı değil. Peki gezmek için ille seyahat etmek mi lazım? Bu sorunun cevabı az sonra.

Çok Okuyan İnsan

Kitap okumak, kelime hazinenizi ciddi derecede geliştirir. İyi bir yazardan okuduğunuz kitapta dönemin kültürel, siyasi hatta etik köklerini çok rahat bir şekilde görebilir ve onlar hakkında ciddi bilgiler edinebilirsiniz. Kitap okumak, algılama sürenizi de ciddi derecede azaltacak ve hızlı kararları mantıklı şekilde vermenizde yarar sağlayacaktır. Ama hocam gel gelelim ki, eğer çok okumak çok fazla bilgi sahibi etseydi, Kendini bildim bileli gazete okuyan babam şuanda kültür tanrısı kesilirdi. Halbuki durum böyle değil. Tamam birikimler oluyor ama “çok mu biliyorlar?” Sanmıyorum. Hemen şunu ekleyeyim: Peki ille okumak için kitap, gazete veya dergiye mi ihtiyaç var? Ahanda cevapsız sorular iki etti. Haydi o zaman cevaplara doğru geçelim o halde.

İnternette Çok Takılan İnsan

Çok okuyan ve çok gezen insanı sol cebinden çıkarma potansiyeli yüksek olan insan tipidir. Bakınız potansiyel diyorum çünkü bu durum kişiden kişiye göre değişir. İyi ve bilinçli bir internet kullanıcısıysanız, çok gezen ve çok okuyan insanlardan çok daha fazla bilgi sahibi olabilirsiniz. Çünkü kitapların bir sayfa sınırı vardır, belkide belli başlı tür sınırları. Dünyada ise gezebileceğiniz ülke sayısı belli. Ayrıca bunların hep bir maddesel yönü var. Peki hayatımızın ciddi bir parçası olan internet öyle mi? İnternet dibi olmayan sonsuz bir bilgi deposudur. Gerçekten bilgi edinmek istediğinizde, çok gezen insanlardan daha hızlı ve masraf yapmadan seyahat edebilirsiniz (Bkz. Google Street View). İstediğiniz yerin tarihçesine istediğiniz anda birkaç tıkla ulaşabilirsiniz (Bkz. Wikipedia). Dünyada ki tüm ülkelerin, kültürlerine, tarihçesine çok kısa bir sürede erişebilirsiniz. İnsanlarını da tanıyabilirsiniz (Bkz. Sosyal Medya). Çok gezenin burada tek artısı sanırım ortamın kokusunu alabilmek, sıcak temasa geçebilmek oluyor. Peki bunlar bilgi anlamında ne gibi olumsuzluklar yaratabilir? Bu sorunun cevabı sizde.

Öte yakından kitap kültürü de artık yavaş yavaş kalkıyor azizim. Mesela Google ve Wikipedia’nın hayatımıza girişiyle birlikte nasıl evimizdeki ansiklopedileri birer birer çöpe attıysak işte aynı mantıkta, e-kitap sektörü de normal kitapları hedef alıyor. Herkesin elinde bir telefon var ve bu telefonlarla kitap okuyabiliyorsunuz. Okumaksa, benim gibi Wikipedia ortamına girip saatlerce çıkamıyorsanız, inanın bana bir polisiye romanından çok daha fazla bilgi edinirsiniz. Aklınıza takılan tüm sorunların cevapları arama motorlarında gizli. Bir bilgiye güncel olmayan ansiklopedilerden erişmek yerine neden internetten saniyeler içinde erişemeyesiniz ki?

İyi bir internet kullanıcısı hayatına çok ciddi değerler katabilir. Çünkü bu adamın bilgi potansiyeli sınırsızdır. Öğrenmek onun elindedir. Hemde çok hızlı şekilde. Zaten iyi bir internet kullanıcısıysanız; hem çok gezersiniz hem çok okursunuz ama internetten. 🙂 Onu bunu geç, bilgi yarışmalarına çok rahat bir şekilde katılabilirsiniz. Bir insana değer katan en önemli şeylerden biri. Tek tıkla ilginç sorularla karşılaşabilir ve yeni şeyler öğrenebilirsiniz. İnternetin en güzel yanlarından birisidir bu.
Bu paragraf anne ve babalara gelsin. Çocuğunuza bilgisayarı yasaklamak, internete girmesini engellemek yerine ona nasıl kullanması gerektiğini öğretin. On beşli yaşlarda ciddi şekilde bilgi haznesinde birikim oluştuğunu göreceksiniz. Yirmili yaşlarda muhtemelen sizden çok daha fazla şey biliyor olacaktır. Çocuklarınızın eğlenerek bilgi edinme haklarını ellerinden almayın. Başı boş bırakın demiyorum. Onlara bu işlerin nasıl yürüdüğünü öğretin. O zaman göreceksiniz ki, donanımlı bireyler çok daha hızlı yetişmeye başlayacak.

“Çok okuyan mı bilir, çok gezen mi?” savaşının galibi “İnternette çok takılan” oldu. Kitaplara veya gezmeye karşı olun demiyorum. İnternetin güçlü potansiyelini sakın unutmayın diyorum. Neye ulaşmak isterseniz orada var. Boş bir adam olmak için de ideal, çok şey bilen adam olmak içinde.
Sevgiyle kalın.